در جلسه ای که در حضور وزیر محترم نیرو برادر بسیار ارجمند و بسیجی جناب مهندس حمید چیت چیان حضور داشتیم مطالبی بعنوان مشکلات عدیده ناشی از بحران آب در منطقه خاورمیانه مطرح شد که حقیر را بر آن داشت در این خصوص علیرغم بضاعت کم علمی ام در این زمینه مطالبی را بعنوان یک عریضه مطرح کنم باشد که نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه در این خصوص مطالبی در شان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برای رفع کم آبی و مشکلات ناشی از آن را قلمی نمایند.


سالها پیش مقالات عدیده ای در رسانه های نوشتاری و رسانه های جمعی در خصوص مشکلات و بحرانهای آتی در کشورهای دنیا توسط صاحبان فکر و اندیشه در معرض مطالعه صاحبان قلم و اندیشه نوشته میشد و از جمله اینکه عده ای را بر این باور بود ( و واقعیت هم داشت ) که جنگهای آتی در میان ملل مختلف نه بر سر مسائل جغرافیائی و ژئوپولیتیکی بلکه بر سر آب خواهد بود در این راستا هم توسط اندیشمندان و تئوری پردازان نامی دنیا نظرات مختلفی مطرح گردید.

لیکن آنچه از دید و معرض دید کارشناسان مغفول مانده بود چاره اندیشی برای رفع مشکلات ناشی از بحران آب بود و بس.که لازم است همه صاحبان فکر و اندیشه را به چاره اندیشی وا دارد.

اینجانب همانگونه که در صدر این دست نوشته اعتراف به بضاعت کم علمی خودم نمودم اما من باب وظیفه ملی و میهنی خواستم پیشنهادات زیر را بعنوان احدی از آحاد این کشور تقدیم دولتمردان و سیاست مردان دلسوز این کشور الهی بنمایم.

و اما پیشنهاداتم را تیتر وار و خلاصه در ذیل این دست نوشته می آورم:

1) برای حل مشکلات و بحران ناشی از آّب قبل از هر چیز باید با فرهنگ سازی توسط رسانه های جمعی بویژه صداسیما در یک آموزش همگانی استفاده و مصرف بهینه آب را به همگان بیاموزیم.( یادمان باشد که شعار هرگز نشه فراموش لامپ اضافی خاموش تاثیر بسزائی در کنترل مصرف برق داشت و مصرف بی رویه برق را در کشور مهار کرد.( این امر مورد تائید صاحبنظران بویژه مسئولین محترم توزیع برق مناطق مختلف کشور میباشد).


2)برای کنترل بحران آب  آموزش همگانی شرط لازم هست ولی کافی نیست.پیشنهاد دوم من تهیه - تولید و توزیع یارانه ای و حتی رایگان شیرهای برقی هوشمند ( شیرهای آب سرد و مخلوط دارای چشم الکترونیک ) در میان خانوارهای ایرانی است . وزارت نیرو تجربه این کار را در توزیع یارانه ای و رایگان لامپهای کم مصرف در میان خانوارهای ایرانی - نهادهای دولتی - بویژه شهرداریها - محلات - مساجد و هیئهای مذهبی در پرونده عملکرد گذشته درخشان خود دارد.

3) همکاری با وزارت جهاد کشاورزی در جهت آموزش و ترویج شیوه های نوین کشاورزی و آبیاری قطره ای ( تاکید میکنم آبیاری قطره ای نه بارانی چرا که آبیاری بارانی هم جوابگوی نیاز کشاورزی کشورمان به آب کشاورزی موجود نیست) و همچنین تهیه و توزیع یارانه ای شیرآلات و اتصالات و لوله های مورد نیاز برای شبکه بندی آبیاری قطره ای برای کشاورزان و همچنین ارائه تسهیلات بانکی مناسب برای کشاورزان.

4)برنامه ریزی برای جلوگیری از هدر رفت آبهای تصفیه شده و کشاورزی:

توضیح : من اطلاع دقیق از میزان هدر رفت آب و برق کشور ندارم ولی نمونه های فراوانی از سرقت و انشعابهای غیرقانونی و غیرمجاز ( هم در بحث گاز و هم برق و آب ) را بصورت میدانی در سطح روستاها و شهرهای مختلف کشورمان مشاهده کرده ام و این امر یقینا از چشم تیزبین بازرسان دقیق وزارت محترم نیرو دور نبوده است . لذا جا دارد وزارت محترم نیرو با همکاری نهادهای انتظامی و شهرداریها و دهداریها با بازرسیهای حساب شده و دقیق نسبت به کشف - کنترل و اعمال جریمه های سنگین برای متخلفین با استناد به قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی اقدامات شایسته ای را بعمل آورد.


5)پیشنهاد میکنم دولت و علی الخصوص وزارت محترم نیرو تشویقات متعددی را برای کسانی که در مصرف آب و حتی برق بازنگری لازم را نموده و با اجرای طرحهای کنترلی و اجرائی به کاهش شیب و قابل ملاحظه ای در  میزان مصرف آب ( وبرق )دست یافته اند قائل شده و حتی در سطح ملی تشویق نمایند.

6)چند سال پیش توسط نخبه ای از نخبگان استان آذربایجانشرقی ( منظورم آقای کهولی است) طرح بارور نمودن ابرهای ورودی به کشورمان مطرح و لیکن بعد از یکی دو جلسه و همایش به بادی فراموشی سپرده شد. دوستان و صاحبنظران یقینا با نگارنده هم عقیده هستند که حل بحران کم آبی فارغ از همایشها و سمینارها و با همت والای بسیجی قابل حل است.طرح های نخبگان کشورمان را ارج بنهیم و با تصویب بودجه های لازم برای عملیاتی نمودن طرحها قدم برداریم.

7)تعدادی از کارخانجات صنعتی کشورمان ( آنچنانکه در کارخانه تولید گلوکزان شهرک شهید سلیمی تبریز مشاهده کرده ام ) برای تصفیه و بازیافت آب خروجی کارخانه طرحی نداشته و آب خروجی بعنوان فاضلاب توسط تانکرها به بیرون از کارخانه هدایت میشوند) وزارت محترم نیرو با همکاری سازمان محیط زیست و سایر نهادهای ذیربط در این امر هم میتواند با ارائه طرحهای کاربردی گامهای مثبتی بردارد.

8) قسمت اعظمی از هدرفت آب در شهرهای بزرگ بدلیل سازه های قدیمی و فرسوده شبکه انتقال آب ناشی میشود لذا جا دارد نسبت به اصلاح و بازسازی این شبکه ها برنامه ریزی لازم صورت پذیرد.

9) ضرب المثل قدیمی ما ایرانیها مبنی بر اینکه قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود در هدررفت آب در منتهی الیه مصرف نمود عینی پیدا کرده است .بارها و بارها شاهد چکه چکه نمودن آب در شیرهای آب بوده و ای بشا بی تفاوت از کنار آن گذشته ایم .ظاهر امر چیزی را نشان نمیدهد ولی با تعویض واشرهای شیرهای آب میتوان به نتایج خوبی در صرفه جوئی در میزان مصرف آب میتوان رسید. لذا به وزارت محترم نیرو پیشنهاد میکنم نسبت به توزیع واشرهای پلاستیکی در میان حانوارهای ایرانی اقدام کنند.(مشابه این امر در بعضی شهرها توسط شهرداریها با توزیع کیسه های زباله برای جمع آوری زباله های شهری و برنامه ریزی برای بازیافت زباله ها عملی شده است).

10) برنامه ریزی و آموزش خانواده ها برای استفاده مجدد از آبهای مصرفی در مبدء قبل از هدایت آبهای مصرفی به کانالهای فاضلاب.( بنظر میرسد از این آبها برای آبیاری باغچه ها و یا شستشوی خودروها که نیاز به استفاده از آب تصفیه شده نیست میتوان استفاده نمود.

11) آب باران در مناطق شهری و روستائی قابل استفاده است  برای این کار میتوان در طراحی و ساخت و سازهای شهری به نوعی عمل نمود که با جمع آوری آب باران از ساختمانها و معابر شهری استفاده بهینه و لازم را نمود.

12) بیشترین هدر رفت آب در بخش کشاورزی در مسیر انتقال آب مشاهده میشود .لذا میتوان با استفاده از لوله های فلزی - پی وی سی و یا لوله های سیمانی و یا با ایجاد قناتهای سیمانی علاوه بر انتقال آب از موتورپمپهای آّب سرعت انتقال را افزایش و صرفه چوئی لازم را انجام داد.

اینها پیشنهاداتی بود که با هزینه های کم ما را به هدف نهائی کنترل و عبور از بحران آب میرساند لذاامیدوارم دوستان و صاحبان فکر و اندیشه با ارائه پیشنهادات بهتر و سازنده گامهای مفیدی در راستای حل بحران آب که در سالهای آینده با گسترش جمعیت کشورمان حادتر هم خواهدشد بردارند.

انشاءالله

علی قدسی - تبریز دانش آموخته رشته مدیریت